Rwa kulszowa – Jarosław
Rwa kulszowa jest częstym powodem wizyty pacjenta u lekarza pierwszego kontaktu, neurologa, neurochirurga lub fizjoterapeuty. Rwa kulszowa jest objawem chorobowym, wywoływanym przez czynniki uszkadzające nerw kulszowy. W sporym uproszczeniu możemy uznać, że rwę kulszową wywołuje patologiczny ucisk na przebiegu nerwu kulszowego. Mechaniczny ucisk i podrażnienie może występować w wielu miejscach na przebiegu nerwu kulszowego. Najczęstsza patologia spotykana jest w okolicy kręgosłupa lędźwiowego, ale zdarzając się przypadki ucisku nerwu w okolicy miednicy oraz biodra, uda, dołu podkolanowego, głowy kości strzałkowej oraz troczków mięśni zginaczy w okolicy stawu skokowego.
Nerw kulszowy (ang. sciatic nerve lub ischiadic nerve)– biegnie, wraz ze swymi gałęziami, przez całą długość kończyny dolnej i jest on najdłuższym nerwem w ciele człowieka. Duże są również jego wymiary: nerw kulszowy ma 0,5 cm grubości i 1,5 cm szerokości. Nerw wywodzi się ze splotu krzyżowego. Powstaje on dzięki połączeniu pięciu korzeni nerwowych: L4, L5, S1 oraz S2 i S3. Miejscem, w którym wymienione wyżej korzenie nerwowe ulegają połączeniu, tworząc nerw kulszowy, jest miednica mniejsza – nerw powstaje między dolnym brzegiem mięśnia gruszkowatego a tylnym brzegiem mięśnia zasłaniacza wewnętrznego, więzadłem krzyżowo-guzowym oraz guzem kulszowym.
Nerw kulszowy ma dwie gałęzie – są nimi nerw piszczelowy oraz nerw strzałkowy wspólny. Podział nerwu kulszowego może odbywać się powyżej dołu podkolanowego na różnej wysokości, nierzadko obie gałęzie końcowe odchodzą oddzielnie już od splotu krzyżowego. Nerw kulszowy jest nerwem mieszanym posiada on bowiem włókna czuciowe, jak i ruchowe. Odpowiada on za odbieranie bodźców czuciowych ze stopy, jak i z podudzi. Doznania czuciowe z obrębu podeszwy stopy odbierane są dzięki nerwowi piszczelowemu, za odbiór bodźców tego rodzaju z górnej części stopy oraz ze wspomnianej części podudzia odpowiada zaś druga gałąź nerwu kulszowego, czyli nerw strzałkowy wspólny.
Pacjent cierpiący na rwę kulszową odczuwa szereg objawów utrudniających codzienne funkcjonowanie, często są one tak nasilone, że wymuszaj pozostanie w pozycji leżącej przez kilka dni. Objawy składające się na rwę kulszową mogę mieć bardzo różną manifestacje. Podstawowe i najczęściej spotykane to: ból promieniujący po przebiegu nerwu kulszowego: od pośladka do uda, podudzia oraz często do stopy. Mrowienie, piecznie, zburzenie czucia występuje w obszarach zaopatrywania czuciowego nerwu kulszowego. W sytuacji skrajnie mocnego ucisku dochodzi do osłabienia mięśni kończyny dolnej. Najczęściej porażenie siły dotyka mięśni podudzia odpowiedzianych za prace ruchową stopy. Charakterystycznym objawem ucisku nerwy kulszowego jest brak możliwości ślizgu nerwu kulszowego. Każda próba wydłużenia nerwu poprzez ruch uniesienia wyprostowanej kończy dolnej zajętej powoduje wyzwolenie olbrzymiego bólu i promieniowania wzdłuż przebiegu nerwu. Fakt ten wykorzystywany jest w celu badani nasilenia rwy kulszowej w Teście Laseque’a
Dyskopatia Kręgosłupa Lędźwiowego – Jarosław
Najczęstszą przyczyną powstawania rwy kulszowej jest choroba krążka międzykręgowego. W wyniku degeneracji i stopniowego uszkadzania pierścienia włóknistego dochodzi do uwypuklania się jądra miażdżystego, stanowiącego centrum krążka, na obwód. Pod wpływem kolizji przemieszczającego się fragmentu dysku, ze strukturami nerwowymi biegnącymi w otworach kręgowych powstaje ucisk, podrażnienie i zapalenie tkanki nerwowej. Przepuklina krążka międzykręgowego uciskając struktury nerwowe wywołuje objawy bólu, pieczenia, mrowienia i zaniku siły mięśniowej odpowiadające umiejscowieniem zależnie od poziomu na którym następuje konflikt. Ucisk na poziome czwartego(l4) lub piątego(l5) krążka międzykręgowego powoduje powstanie patologii nerwu kulszowego nazywana rwą kulszową. Uszkodzenie na poziomie pierwszego, drugiego i trzeciego krążka lędźwiowego uszkadza najczęściej nerw udowy powodując powstawanie rwy udowej(jej promieniowanie obejmuje przednią część uda).
Leczenie dyskopatii – Jarosław
Leczenie dyskopatii jest procesem skomplikowanym i często długotrwałym. W zależności od stopnia uszkodzenia dysku pacjent może być zakwalifikowany do leczenia zachowawczego lub operacyjnego. Objawy przemawiające za szybkim leczeniem operacyjnym to przede wszystkim porażenie siły mięśni kończyny dolnej(stopa opadająca) oraz objawy nietrzymania moczu oraz stolca. W drastycznych przypadkach operacje robione są w trybie pilnym, ponieważ długotrwałe porażenie mięśni kończyny i zwieraczy może być nieodwracalne! W przypadku przepukliny niezagrażanej – ocenę przeprowadza najczęściej neurolog lub neurochirurg na podstawie MRI i badania klinicznego – można wdrożyć leczenie zachowawcze. Dopiero przy braku poprawy leczenia zachowawczego przez okres 3 miesięcy rozsądnym rozwianiem może być leczenie operacyjne. Fizjoterapia może być prowadzona w już w stanie ostrym(po wykluczeniu zagrożenia dla pacjenta). Nowoczesne badania wskazują na duży udział procesu zapalnego w dolegliwościach w pierwszych dniach po ataku przepukliny, dlatego wydaję się że jest korzystnym stosować przez okres 6-14 dni leczenie farmakologiczne dla opanowania stanu zapalnego i zmniejszenia dolegliwości pacjenta.
Nowoczesna fizjoterapia przepukliny kręgosłupa lędźwiowego – Jarosław
Kluczowe dla zmniejszenia objawów pacjenta jest zmniejszenie ucisku wywieranego przez fragment przepukliny na korzeń nerwowy. „Poluzowanie” ucisku korzenia pozwala na zwiększenie aktywności pacjenta i bardziej aktywny proces leczenia. Osiągniecie tego efektu może być uzyskane poprzez działanie miejscowe: pracę na segmencie kręgosłupa z przepukliną, pracę poprzez odległe elementy kostne i nerwowe: trakcje, neuromobilizacje, lub pracę limfatyczna. Ręczne techniki drenażu limfatycznego: Usprawnienie ewakuacji produktów reakcji zapalnej z obrębu uciśniętego korzenia, pozwala na zmniejszenie ucisku oraz przyśpieszenie procesu gojenia(mimo, że przepuklina jest bardzo bolesną i często obezwładniającą przypadłością, jest chorobą samoograniczająca, co oznacza że szansa wygojenia jest spora). Dla polepszenia drenowania okolicy ucisku stosuję się ręczne uciskania, przeciskania, przesuwania płynów przez największe pnie limfatycznych w kończynach oraz w okolicy tułowia.
Neuromobilizacje to techniki mające na celu „uwolnienie” zakleszczonego, poprzez ucisk dysku, korzenia nerwowego. Neuromobilizacje poprzez odpowiednie naprężanie tkanki nerwowej za pomocą kończyn i/lub wyższych poziomów rdzenia kręgowego docierają do miejsca ucisku korzenia, wprowadzając tam rytmiczny niebolesny ruch. Pozwala to na stopniowe „luzowanie” zakleszczenia i poprawę mobilności tkanki nerwowej. Wpływa to również na przyśpieszanie gojenia uszkodzonego korzenia nerwowego. Istotny element skutecznej rehabilitacji stanowią ćwiczenia fizyczne, celowane ruchy kręgosłupa mają możliwość odziaływania na powstałe uszkodzenie. Odpowiednie ćwiczenia, w odpowiednio dobranych pozycjach maja możliwość wpływania na zachowanie przepukliny i jej mobilizowanie. Ostatnie lata i badani z użyciem rezonansu magnetycznego wykazały pozornie paradoksalną sytuację. Popularne ćwiczenia przeprostu kręgosłupa nie wpływając korzystnie na zachowanie przepukliny. Zamkniecie wystającego kawałka dysku poza obrysem trzonu kręgu występujące podczas wyprostu negatywnie wypycha jądro w stronę korzeni nerwowych. Najkorzystniej w badaniach obrazu rezonansu dynamicznego wypadają ćwiczenia zgięciowe w odpowiednio dobranych podporach. Poprzez otwarcie i trakcie środkowej części krążka dochodzi do zmniejszenia światłą dysku wysuwającego się na obwód.
Mobilizacje i manipulacje kręgosłupa. Manipulacja(„nastawianie”) segmentu objętego przepukliną w fazie ostrych dolegliwości wydaje się niepotrzebne i niebezpieczne dla pacjenta. Łagodniejsza forma pracy z kręgami poprzez rytmiczne mobilizacje(„uruchamianie”) prowadzone w sposób kontrolowany i bezbolesny przynoszą pacjentowi sporą ulgę i poprawę stanu klinicznego. Ciekawa formą pracy z przepukliną są mobilizacje połączone z ruchem zajętej kończy znane jako metoda Mulligana.
Mimo sporego wachlarzu wiedzy potwierdzonej badaniami, oraz mnogiego wyboru techniki terapeutycznych stosowanych w leczeniu, przepuklina lędźwiowa pozostaje wyzwaniem terapeutycznym dla fizjoterapeuty. W przeciwieństwie do klasycznych zablokowani kręgu, czy bólu pochodzenia mięśniowego, prawdziwa dyskopatia jest chorobą która nie daje się usunąć w czasie jednej wizyty. Skuteczne leczenie wymaga kilku lub kilkunastu tygodni trwania terapii. Szalenie istotne jest nastawienie pacjenta i jego sumiennośc w wykonywaniu wskazanych procedur.
Inne przyczyny rwy kulszowej
Mimo że większość przypadków rwy kulszowej ma swój początek w okolicy kręgosłupowej, zdążają się sytuacje kiedy ucisk nerwu zlokalizowany jest w przebiegu kończyny dolnej. Mięsień gruszkowaty. Częstym miejscem ucisku nerwu kuszowego jest okolica biodrowa. W miejscu opuszczenia miednicy kostnej, nerw kulszowy przebiega pod lub poprzez mięsień gruszkowaty. Wzmożony napiecie tego mięśnia powodujące jego skrócenie może doprowadzać do miejscowego ucisku oraz stanu zapalnego podrażniającego tkankę, wywołując rwę kulszową. Więcej o zespole mięśnia gruszkowatego. Okolic udowa. W okolicy przyczepu ścięgna mięśnia dwugłowego do guza kulszowego oraz na długości 1/3 odległości od biodra do kolana, nerw kulszowy przechodzi pod przestrzenia mięśnia dwugłowego. Miejsca te są częstą lokalizacją urazów wśród zawodowych sportowców. Blizny lub wzmożone napięcie na mięśniu dwugłowym mogą podrażniać nerw, wyzwalając objawy rwy kulszowej. Okolica stawu strzałkowo-piszczelowego. Nerw kulszowy po podziale na nerw strzałkowy wspólny oraz nerw piszczelowy biegnie ku dołowi kończyny. W okolicy głowy kości strzałkowej nerw strzałkowy zawija się o kość strzałkową, zmieniając kierunek przebiegu, z tylnej na przednią część podudzia. W miejscy przylegania nerwu do głowy kości strzałkowej możliwe jest uwięźniecie nerwu w tkance powięziowej którą przebija. Dochodzi wówczas do wyzwolenia obojów częściowo przypominających rwę kulszową, występujących a największym nasileniu no podudziu.
Artykuł okazał się pomocny?? Polub stronę na Facebooku https://www.facebook.com/GabinetRenova lub dodaj opinię w Google klik!